Tìm hiểu chung về mù u
Mù u là một loài cây
to, cao khoảng 20–25m. Cành non tròn, nhẵn, màu lục, cành già có màu nâu.
Lá mọc đối, phiến lá
dày và cứng, dài khoảng 10–17cm, rộng 5–8cm, đầu tù, mép nguyên, cuống lá dày
và dẹt. Hai mặt lá đều nhẵn, mặt trên màu lục bóng, gân phụ rất nhiều và rõ, mọc
sít nhau gần như vuông góc với gân giữa.
Cụm hoa mọc thành xim ở kẽ lá và đầu cành. Hoa khá to, có màu trắng với 4 cánh, có mùi thơm. Quả hạch, hình cầu, vỏ ngoài mỏng, vỏ trong dày, hóa gỗ. Bên trong chứa hạt có dầu.
Mùa hoa vào tháng 8–9
và mùa quả vào khoảng tháng 10–11.
Ở Việt Nam, mù u chủ yếu
phân bố ở vùng núi thấp, thuộc các tỉnh miền Trung, Đông và Tây Nam Bộ. Cây có
thể mọc dọc theo các bờ kênh, rạch cao. Cây ra hoa nhiều mỗi năm, tái sinh tự
nhiên chủ yếu từ hạt.
Dược liệu mù u có những công dụng gì?
Các tác dụng dược lý được
nghiên cứu trên mù u gồm có:
Calophylolid phân
lập từ mù u gây giảm phù thực nghiệm chân chuột cống trắng
Dầu mù u cho thấy
tác dụng làm lành vết thương nhanh chóng trên thỏ.
Vỏ thân mù u gây
tăng hoạt động với amphetamin, hiệp đồng tác dụng với thuốc ngủ barbituric, gây
hạ huyết áp nhẹ trên thỏ.
Cả cây mù u trừ rễ
có tác dụng hạ huyết áp, hạ nhiệt, gây dãn hồi tràng cô lập trên chuột lang.
Thử nghiệm lâm
sàng cho thấy dầu mù u ép từ hạt già khi nấu thành xà phòng có tác dụng trị ghẻ
tốt. Thuốc mỡ bào chế từ dầu mù u có tác dụng trị bỏng, mụn nhọt, lở loét nhỏ.
Sau đây là 1 số bài thuốc cụ thể
Mẹo trị mụn tràng nhạc
- Nhựa mù u 20gr,
- Nhựa đại lOgr,
- Nước 0,101ít.
Quấy đều 3 thứ, bôi vào chỗ đau, ngày 3 lần.
Hoăc: Lấy gỗ mù u mài với nước, pha với một bát nước,
chia làm 2 uống trong ngày.
Mẹo trị sưng họng
- Nhựa mù u 20gr,
- Lá rẻ quạt 5gr.
Vắt nước lá rẻ quạt hòa với nhựa mù u, bôi vào chỗ
đau ngoài họng, 3 lần mỗi ngày.
Hoặc:
- Lấy một nắm hạt cải canh, tán nhuyễn, hòa với nước
cho sền sệt, rịt ở yết hầu, khi khô bong ra, lại rịt tiếp.
Mẹo trị đau xương, đau lưng
- Rễ mù u 20gr,
- Cành dâu lOgr,
- Rễ cỏ xước lOgr.
Sắc với nước, uống 2 lần trong ngày.
Mẹo trị mụn nhọt chưa bể
- Hạt mù u 20gr,
- Tỏi lOgr.
Giã nát đắp vào chỗ đau, ngày 1 lần.
Mẹo trị mụn nhọt đã bể, lở loét, tai có mủ
- Nhựa mù u dưới dạng bột rắc lên các chỗ đau.
Mẹo trị ghẻ, bệnh ngoài da
- Lấy dầu mù u trộn với vôi rồi bôi lên.
Mẹo trị thấp khớp
- Dùng dầu mù u để xoa bóp.
